?رمضان از اسماء الله است.
رمضان اسمی از اسماء الهی می‌باشد ونبایست به تنهایی ذکر کرد مثلاً بگوئیم رمضان آمد یا رفت، بلکه باید گفت ماه رمضان آمد، یعنی ماه را باید به اسم اضافه نمود.
امام باقر (ع) در این رابطه می‌فرمایند: نگوئید این است رمضان، و نگوئید رمضان رفت و یا آمد، زیرا رمضان نامی از اسماء ا... است که نمی‌رود و نمی‌اید که شیء ذائل و نابود شدنی می‌رود و می‌آید... . (1)
البته برخی نیز می‌گویند چون به هنگام نامگذاری ماه‌های عربی، این ماه در فصل گرمای تابستان قرار داشت ماه «رمضان» نامیده شد.
واژه رمضان و معنای اصطلاحی آن
رمضان از مصدر « رمض» به معنای شدت گرما، و تابش آفتاب بر رمل و سنگریزه معنا شده است. انتخاب چنین واژه‌ای براستی از دقت‌نظر و لطافت خاصی برخوردار است، چرا که سخن از گداخته شدن است، و شاید به تعبیری دگرگون شدن در زیر آفتاب گرم و سوزان نفس و تحمل ضربات بی‌امانش، زیرا که رمضان ماه تحمل شدید و عطش می‌باشد، عطش ناشی از آفتاب سوزان یا گرمای شدید روزهای طولانی تابستان، و عطش دیگر حاصل از نفس سرکشی که پیوسته می‌گدازد، و سوزشش براستی جبران‌ناپذیر است.
فضیلت ماه مبارک رمضان
ماه رمضان ماه خداوند، ماه نزول قرآن و از شریف‌ترین ماه‌های سال است.
در این ماه درهای آسمان و بهشت گشوده و درهای جهنم بسته می‌شود و عبادت در یکی از شبهای آن ( شب‌قدر) بهتر از عبادت هزار ماه است.
رسول خدا (ص) در خطبه شعبانیه خود درباره فضیلت و عظمت ماه رمضان فرموده است:
« ای بندگان خدا ماه خدا با برکت و رحمت و آمرزش به سوی شما روی آورده است، ماهی که نزد خداوند بهترین ماه‌ها است، روزهایش بهترین روزها، شب‌هایش بهترین شب‌ها و ساعاتش بهترین ساعات است. برمهمانی خداوند فرا خوانده شدید و از جمله اهل کرامت قرار گرفتید، در این ماه، نفس‌های شما تسبح، خواب شما عبادت، عمل‌هایتان مقبول و دعاهایتان مستجاب است. پس با نیت‌های درست و دلی پاکیزه، پروردگارتان را بخوانید تا شما را برای روزه داشتن و تلاوت قرآن توفیق دهد. بدبخت کسی است که از آمرزش خدا در این ماه عظیم محروم گردد، با گرسنگی و تشنگی در این ماه، به یاد گرسنگی و تشنگی قیامت باشید.»
آنگاه پیامبر(ص) وظیفه روزه‌داران را برشمرد و از صدقه برفقیران، احترام به سالخوردگان، ترحم به کودکان، صله ارحام، حفظ زبان و چشم و گوش از حرام، مهربانی به یتیمان و نیز عبادت و سجده‌های طولانی، نماز، توبه، صلوات، تلاوت قرآن و فضیلت اطعام در این ماه سخن گفت. (2)
بیانات مقام معظم رهبری
« در حدیث صحیح معتبر از پیامبر اکرم (ص) این است: « الصوم جنه من النار » روزه سپر آتش است. از طرق اهل سنّت هم همین مضمون با الفاظ مختلف نقل شده است، از جمله این لفظ: « الصیام جنه العبد المومن یوم القیامه کما یقی احدکم سلاحه فی الدنیا » همچنان که شما در دنیا با سلاح و وسیله‌ی دفاعی خودتان از خود دفاع می‌کنید، در آخرت هم به وسیله‌ی روزه از خودتان در مقابل تعرض آتش دوزخ دفاع می‌کنید. خصوصیت روزه چیست که تعبیر « جنه من‌النار» درباره‌ی آن بیان شده است؟
خصوصیت روزه عبارت است از کفّ نفس. روزه، مظهر کفّ نفس است، « و نهی‌النفس عن‌الهوی ». مظهر صبر در مقابل گناه و غلبه‌ی مشتهیات، روزه است. (3)
فلسفه و حکمت روزه
روزه از نظر بهداشت جسم و سلامت بدن و ابعاد دیگر دارای فواید فراوانی است، روزه در سلامت معده و پاکسازی آن از انواع غذاها که موجب انواع بیماریهاست اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد.
پیامبر اکرم(ص) فرمود:« المعده بیت کل داء و الحمئه رأس کل دواء » (4)
معده مرکز و خانه هر دردی است، و پرهیز و اجتناب ( از غذاهای نامناسب و زیادخوری) اساس و رأس هر داروی شفابخش است. و در روایت دیگر فرمودند: « وصومو اتصحوا » روزه بگیرید تا صحت و سلامتی خویش را تضمین کنید.
امام صادق (ع) می‌فرمایند: براستی خداوند روزه را واجب کرد، تا بوسیله او بین اغنیاء و فقراء مساوات و برابری بوجود آید، و این برای آن است که ثروتمندان که هرگز درد گرسنگی را احساس نکرده‌اند، به فقرا ترحم نمایند...
حضرت علی (ع) در نهج‌البلاغه می‌فرمایند: یکی از دلایل وجوب روزه این است که روزه ماه رمضان سپر است از عقاب الهی، یعنی روزه موجب غفران و آمرزش گناهان و معاصی انسان است، که بوسیله روزه نجات از آتش جهنم و عقوبت پروردگار به دست می‌آید. (5)
برخی حوادث و رویدادهای مهم ماه مبارک رمضان
- وفات حضرت خدیجه در دهم رمضان سال دهم بعثت
- ولادت امام حسن مجتبی (ع) نیمه رمضان سال دوم هجرت
- جنگ بدر در سال دوم هجرت
- فتح مکه در سال هشتم هجرت
- مراسم عقد اخوت و پیمان برادری میان مسلمانان
- بیعت مردم به ولایت عهدی امام رضا (ع) در سال 201 قمری
-1 بحار جلد69 ص 276
-2 مفاتیح‌الجنان، تفسیر نمونه ج 1 ص 634
-3 بیانات در دیدار مسئولان نظام 6/8/63
-4 بحار بجلد 14
-5 نهج‌البلاغه چاپ صبحی صالح ، ص 163
