مَثَل شتر و سوراخ سوزن
(إِنَّ الَّذِینَ کَذَّبُواْ بَِایَتِنَا وَاسْتَکْبَرُواْ عَنْهَا لاَتُفَتَّحُ لَهُمْ اءَبْوَا بُ السَّمَآءِ وَلاَیَدْخُلُونَ ا لْجَنَّةَ حَتَّى یَلِجَ ا لْجَمَلُ فِى سَمِّ(1) ا لْخِیَاطِ وَکَذَا لِکَ نَجْزِى المُجْرِمِینَ ).(2)
((کسانى که آیات ما را تکذیب کردند و در برابر آن تکبّر ورزیدند، (هرگز) درهاى آسمان به رویشان گشوده نمى شود و (هیچگاه ) داخل بهشت نمى شوند مگر این که شتر از سوراخ سوزن بگذرد! این گونه گنه کاران را جزامى دهیم )).
وجه تشبیه
خداوند متعال در این آیه بهشت رفتن مستکبران لجوج را تشبیه کرده است به این که اگر شتر از سوراخ باریک سوزن خیاطى بتواند عبور کند، آنها هم مى توانند وارد بهشت شوند!
وجه شباهت در این تشبیه ((محال و غیرممکن بودن )) است ؛ یعنى همان طور که امکان ندارد شتر با آن جثّه بزرگش از سوراخ باریک سوزن عبور کند، همچنین ممکن نیست افراد متکبّر مغرور داخل بهشت گردند. زیرا بهشت ((دارالسلام ))و خانه انسانهاى سالم است و آدم متکبّر تاوقتى که مرض کبرش را معالجه نکند، نمى تواند وارد بهشت شود.
((مولوى )) دراین زمینه مى گوید:
نیست سوزن را سر رشته دو تا
چون که یکتایى در این سوزن درآ
رشته را با سوزن آمد ارتباط
نیست در خور با جمل سمّ الْخیاط
شیخ عطّار نیز در این باره مى گوید:
شنیدم من که موشى در بیابان
مگر دید اشترى را بى نگهبان
مهارش سخت بگرفت و دوان شد
که تا اشتر به آسانى روان شد
چو آوردش به سوراخى که بودش
نبودش جاى آن اشتر چه سودش
بدو گفت اشتر، اى گم کرده راهت
من اینک آمدم کو جایگاهت
کجا آیم درون اى تنگ روزن
چو من اشتر بدین سوراخ سوزن
برو دم درکش اى موش سیه سر
که نتواند گذشت اشتر از این در(3)
××××××××
پاورقی:1- به معناى سوراخ است و ((خیاط)) و مخیط به معناى سوزن است ((سمّ الخیاط))، یعنى سوراخ سوزن .
2-اعراف / 40.
3-تفسیر امثال القرآن ، ص 248.
