&سیمای نصیحت وناصحین (مبحث سوم) &
?رازتعطیلی ورکود نصیحت
راستی چه عواملی باعث می شوندکه عده ای ازنصیحت کردن سرباززده واین وظیفه خطیر الهی واجتماعی راترک کنند؟
شکی نیست که تبعیت نفس وشیطان هوا ، حب دنیاونسیان عقبی ، همچنین دوستداری مقام و جاه ومحافظه کاری وجهالت وبرخی عوامل زیرسبب رکود نصیحت می شوند.
1- شیطان
حضرت علی (ع) دراین رابطه می فرماید :
اینک بدان که شیطان درموضع کنونیت میخکوب کرده،مانع آن است که باتجدید نظردرگزینشبهترین جریانهای ممکن توفیق پیاپی وبه نصیحت دیگران بپردازی.
2- بی دینی
بی دینی وفقدان ایمان قرص وقوی ، خسران وضررهای زیادی را به جا می گذارد که یکی از آنها واگذاری همنوعان به خود وترک خیرخواهی وارشاد وراهنمایی نسبت به آنان است.
3- لاابالیگری وسهل انگاری
عده ای درمیان ما هستند که اتفاقاً مسلمان ودیندارنیزمی باشند ، منتها به دلیل بی توجهی و مسامحه کاری ، درباره همنوعان خوداحساس مسئولیت نمی کنند.اینان نسبت به صلاح وفساد جامعه بی توجه وخود بیش ازهمه محتاج نصیحت اند.
حضرت علی(ع) می فرماید :هریک ازشما برضعفهایی دچاراست وفقط ازترس مطرح شدن آن ضعفها (که حاکی ازسهل انگاری دراموردینی است ) جرأت برخوردصریح وسازنده رایا عیبهای خطرناک برادرش ندارد.
4- حسادت
حسادت نیز یکی ازعوامل ترک نصیحت است ، زیرا حسادت به معنی سلب وزوال نعمت از دیگری است . ازاین روچون حسودمی پندارد که مبادا بانصیحتی طرف مقابل به خیری برسد، سرازاین کار باز زده وآنراترک می گویدویابه جای نصیحت شروع به شیطنت می کند.
5- بی اثرپنداشتن نصیحت
پنداراین که احتما ل دارد نصیحت ما مؤثرواقع نشود ، خیلی هاراواداشته تاازاین مسئولیت نیک الهی دست کشیده وآنرارها نمایند.
6- فقدان تعصب دینی وغیرت اخلاقی
نبودتعصب دینی وغیرت اخلاقی (تعصب بجا ومعقول که پشتوانه اش علم ویقین به حقانیت آن باشد)موجب ترک نصیحت ورهاساختن آن می شودوآدمهایی که حیاوتعصب ندارند،ازکناردهها میدان گناه وخطا می گذرند بدون اینکه کوچکترین حساسیتی ویا ناراحتی ازخودبروزدهند.
7- حب مقام ومنصب
افراد بسیاری هستندکه براحتی وبا اندک پندی می توان آنان را به راه راست آورد واز آنان نابغه های علم وتقوا ساخت . اما گاهاً جاه طلبی واحتمال اینکه بعلت موردپسند قرار نگرفتن نصیحت ممکن است خطری فرا راه نصیحت کننده ایجاد نموده ویاخللی دررسیدن به مقام بوجود آیدمانع نصیحت گری می شود.
8- روحیه سازشکاری
روحیه سازشکاری درافرادنیزگاهی اوقات آنان راواداربه ترک نصیحت می کند.بسیاری ازمردم هستندکه باهرگروهی- ولواهل باطل – براحتی انس می گیرند وبه قول معروف «همرنگ جماعت می شوند.»
9- بی تعهدی
اگرماواقعاً نسبت به همنوعان مسلمان خود تعهد ومسئولیت داشتیم هیچگاه نصیحت رااز برنامه های اصلی خویش حذف نمی کردیم.
10- ترس
ترس (ازمال- جان- جاه ومقام- به خطرافتادن آبرو وموقعیت اجتماعی – کمتر شدن دوستان ورفیقان و ...)ازنغمه های شیطان ویکی دیگر ازعوامل لب فرو بستن ازنصیحت است ، همچنان که ازابزار مهم امتحان الهی نیز محسوب می گردد.(1)
11- خجالت
خجالت کشیدن هم ازجمله عواملی است که سبب بایکوت نصیحت می شود.
والسلام - «اللهم عجل لولیک الفرج »
(1)-سوره بقره آیه155