&شایعه«مبحث آخر» &
ابعاد شایعه
?شایعه انواع واقسامی داردکه دشمنان سعی دارندازآنهااستفاده کنند،دراین بخش به ابعادواقسام آن اشاره می کنیم.
1- شایعه،گاهی سیاسی ونظامی است.
دریکی ازجنگ هاشایع کردندکه پیامبرکشته شدتاآن که روحیه سربازان اسلام راتضعیف کنند.
2- شایعه،گاهی فقط نظامی است.
دشمنان می آمدندوخطاب به سربازان اسلام می گفتندلشکریان دشمن حمله کرده اندیااین که آنان قوی هستند.
قرآن کریم می فرماید:»الذین قال لهم الناس......»آل عمران،آیه173
«اینهاکسانی بودندکه بعضی ازمردم به آنهاگفتندمردم(لشکردشمن)برای(حمله به شما)اجتماع کرده اندازآنهابترسید،اماآنهاایمانشان زیادترشدوگفتندخداماراکافی است وبهترین حامی ماست.»
3- شایعه،گاهی درمسائل اعتقادی است.
دشمنان اسلام شایع می کردندکه علی(ع)اصلاًبه خدامعتقدنیست ومی گفتندعلی(ع)نماز نمی خواند،وهنگامی که شنیدندحضرت علی(ع)درمحراب مسجدبه شهادت رسیده تعجب کردندومی گفتندمگرعلی(ع)نماز می خواند،علی درمسجدچه کارداشت.
4- شایعه درمسائل جنسی
یکی دیگرازشایعات رایج که برای ازبین بردن طرف مقابل به وسیله افرادغیرمؤمن بکاربرده می شود،شایعه درمسائل جنسی است که فردرابه بعضی ازمسائل غیراخلاقی متهم می کنند.
قرآن درباره حضرت موسی(ع)که نسبت های ناروابه آن حضرت دادند،می فرماید:«یاایهاالذین آمنوالاتکونواکالذین اذواموسی...»احزاب،آیه69
«ای کسانی که ایمان آورده ایدهمانندکسانی نباشیدکه موسی راآزاردادند،وخداونداوراازآنچه درحق اومی گفتندمبراساخت واونزدخداوندآبرومندبود.»
5- شایعه درامورمالی واقتصادی
یکی دیگرازشایعاتی که امروزرواج زیادی داردمسئله شایعه درمسائل مالی می باشدکه ازاین طریق عده ای تلاش می کنندباچنین جوی ،دیگران راتخریب کنند.
نحوه مبارزه باشایعه
برای جلوگیری ازشایعه سازی ومبارزه بااین کار،اقداماتی لازم است انجام شود:
1- تحقیق
اگردرجامعه یادرمحیط خانه وکارومدرسه و...شایعه ای شنیدیم وظیفه داریم تحقیق کنیم وبدون تحقیق آن راقبول نکنیم.
2- معرفی شایعه سازان
برای مبارزه باشایعه راه دیگرآن اشت که وقتی تحقیق کردیم وشایعه بودن موضوع رامتوجه شدیم وشیعه سازراهم شناختیم،اورابه جامعه معرفی کنیم تادیگران به این کاراقدام نکنندوآنان نیزمجازات شوند.
3- ایجادمنابع خبری موثق وسالم درجامعه
برای جلوگیری ازشایعه،راه دیگرآن است که منابع خبری موثق وسالم درجامعه اسلامی ایجادکنیم تابرحرف دیگران وبیگانگان درجامعه اعتنا نکنندوصدق گفتارخوبان رابه اثبات برسانیم.
×××
منبع:زبان،کلیدبهشت وجهنم
&شایعه مبحث دوم &
گاهی شایعه کردن حرف راست هم بداست
?بعضی اوقات مطلب راست ومطابق واقع راهم اگربخواهیم پخش کنیم،کاراشتباهی است.همان طورکه قرآن کریم این درس رابه ما می آموزد.یکی ازامامان معصوم (ع)می فرماید:چندبارمامی خواستیم حکومت رابه دست بگیربم،ولی طرفداران ناآگاه مااسرار و مطلب های خصوصی رافاش کردندوشایع نمودندودرنتیجه مانتوانستیم حکومت رابدست آوریم.مثلاًدرجریان برادران حضرت یوسف می خوانیم که:
‹یابنی لاتقصص رء یاک علی اخوتک...› سوره یوسف،آیه5
‹گفت فرزندم!خواب خودرابرای برادرانت بازگومکن،که برای تونقشه خطرناک می کشندچراکه شیطان،دشمن آشکار انسان است.›
ازدرسهایی که این بخش ازآیات به مامی دهد،درس حفظ اسراراست که گاهی حتّی درمقابل برادران نیزبایدرعایت شود،همیشه درزندگی انسان اسراری وجودداردکه اگر فاش شود،ممکن است آینده اویاجامعه اش رابه خطر اندازد،خویشتن داری درحفظ این اسراریکی ازنشانه های وسعت روح وقدرت اراده است،چه،بسیارندافرادی که به خاطر ضعف دراین قسمت،سرنوشت خویش ویاجامعه ای رابه خطرافکنده اندوچه بسیار ناراحتی هایی که درزندگی به خاطر عدم رعایت حفظ اسرار،برای انسان پیش می آید.
درحدیثی ازامام رضا(ع)می خوانیم که فرمود:
‹لایکون المؤمن مؤمناحتی تکون فیه ثلاث خصال:سنة من ربّه وسنة من نبیّه(ص)وسنة من ولیّه(ع)،فاماالسنة من ربّه،فکتمان السّر،واماالسنة من نبیّه،فمداراة النّاس،واماالسنة من ولیّه،فالصبرفی البأساء والضّراء.›1
«مؤمن، مؤمن نخواهد بود،مگراین سه خصلت راداشته باشد:سنّتی ازپروردگاروسنّتی از پیامبر(ص) وسنّتی ازامام؛امّاسنّت پروردگار،کتمان اسراراست؛وسنّت پیامبر(ص) مدارابا مردم است وامّاسنّت امام(ع) شکیبایی دربرابرناراحتی هاومشکلات می باشد.
ازآنچه گفته شدمی فهمیم که وقتی خواب ورؤیارانمی توان برای حفظ اسرارتعریف کرد، به طورمسلّم پخش مطالبی که جزواسراراست،صحیح نیست ودرجامعه اسلامی نباید اسراررا شایع کرد.
پاورقی:1- بحارالانوار:ج75،ص334
منبع:زبان کلید بهشت وجهنم
«ادامه دارد- انشاء الله ابعاد شایعه درمبحث بعدی»
&شایعه مبحث اول &
شایعه سازی
?یکی ازآفات زبان که ازحربه های دشمن نیز هست،شایعه پراکنی است که دشمنان خداوقرآن وپیامبران،همیشه سعی داشتندبااستفاده ازآن باراه خدامبارزه کنندوبه مقاصدشوم خودبرسند.امروزه هم می بینیم که این مسئله دردنیای کنونی رواج داردوبرای ازبین بردن رقیب به هروسیله ای دست می زنندکه ازجمله شایعه سازی است که بااین حربه می خواهند طرف مقابل راازبین ببرند.و گاهی با تهمت،گاهی با دروغ وگاهی باغیبت ومسائل دیگرچنین جوی ایجاد می کنند.
مفهوم شایعه وویژه گی آن
شایعه خبری از نوع ابتدایی ترین خبرهاست که بر پایه هیاهویی بی اساس پدید می آید. شایعه اتقال پیام و خبر از طریق شفاهی است بی آنکه منبع آن شناخته شود بنابراین خبری است از هرجهت غیر دقیق، نا موثق و ناقص. از نقطه نظر مذهبی شایعه معمولا مجموعه ای از غیبت، بهتان، استزها و گاه دشنام است که بر اساس نص صریح احکام اسلامی تصدیق هر یک از موارد فوق و یا سکوت و عدم مقابله با شایعه در حقیقت نوعی مشارکت در جرم و دوستی با مجرم اولیه و از گناهان کبیره محسوبمی شود.
ویژگیهای شایعه عبارتنداز:
منبع نامشخص
مخاطبان نا همگون و پراکنده
مجراهای انتقال رسمی و غیر رسمی
شبکه های پخشناپایدار و زودگذر
سرعت شگفت انگیز
محتوای تازه و به روز
هزینه اندک
قابلیت پذیرش بسیار
ناموثق ترین نوع خبر
قابلیت کنترل بسیار دشوار
نوعی فرافکنی
تولیدساده
بازتاب غیرقابل پیش بینی
مبارزه با آن پیچیده است.
بدون هرگونه احساسگناه
نظر ا سلام دررابطه باشایعه
اسلام باافراد شایعه ساز مبارزه کرده است.درقرآن کریم خداوندمتعال می فرماید: «اگرمنافقین وآنهاکه دردل هایشان بیماری است وهمچنین آنهاکه اخباردروغ وشایعات بی اساس درمدینه پخش می کنند،دست ازکارخود برندارند،تورابرضدآنان می شورانیم،سپس جزمدت کوتاهی نمی تواننددرکنارتودراین شهربمانند.»1
درتفسیرعلی بن ابراهیم آمده که گروهی ازمنافقین درمدینه بودندوانواع شایعات راپیرامون پیامبراکرم(ص)به هنگامی که به بعضی ازغزوها می رفت درمیان مردم منتشرمی ساختند.گاه می گفتندپیامبر کشته شده وگاه می گفتنداسیرشده،مسلمانانی که توانایی جنگ رانداشتندودرمدینه مانده بودند،سخت ناراحت می شدندونزدپیامبرشکایت می آوردند، لذااین آیه نازل شدوسخت این شایعه پراکنان راتهدیدکرد.2
×××××××××
پاورقی:1-سوره احزاب،آیه60
2-تفسیرعلی بن ابراهیم طبق نقل نورالثقلین:ج4،ص307
(ادامه دارد)
